→VİDEO İÇİN TIKLAYINIZ←

İMMOBİLİTE = Hareketsizlik

Sağlıklı yetişkinlerde vücut ağırlığının yaklaşık % 45 ini  kas dokusu oluşturur.

Yatak istirahati boyunca, kas kütlesi haftada % 5'e kadar azalır. Kas kitlesinin azalmasıyla, iskelet kas kuvveti de günde % 1-1.5 oranında azalır. Kuvvet kaybının en fazla olduğu dönem   hareketsizliğin birinci haftasıdır.

Yatak istirahatinin uzaması ile;

• Kasta protein sentezi azalır ve kas yıkımı artar.
• Protein sentezinin azalması  ile  kasta yapısal ve metabolik değişiklikler ortaya çıkar.
• Vücut kitlesinde azalma ve vücut yağ yüzdesinde artış olur.
• Kemikte mineral kaybı olur.
• Tüm vücut suyu ve sodyumunu azalır.

Ana neden → iskelet kas kuvveti ve kas kütlesinde kullanmamaya bağlı azalmadır.

İmmobilizasyon yani hareketsizlik sonucu ortaya çıkan değişiklikler;

Sinir sisteminde;

• Ayakta durma ve yürüme dengesinde azalma
• Beyin fonksiyonlarında azalma

Kalp ve damar sisteminde;

• Egzersiz sırasında kalpten atılan kan miktarında azalma,
• Kalp hızında artma

Damar içinde pıhtı oluşma riski

Kemik  yoğunluğunda azalma

Vücut kitlesinde azalma

Vücut yağ yüzdesinde artma

Bağ dokusu kısalması

Eklem fonksiyon ve hareket bozuklukları

İskelet kas zayıflığı yatağa bağımlı olan ve uzun süre solunum cihazına bağlı kalan hastalarda sık meydana gelir .

Yoğun bakım ünitesinde edinilmiş güçsüzlük nedenleri sinir veya kasta meydana gelen değişiklikler sonucu oluşur.Bu değişikliklerin şiddeti,  yoğun bakımda gelişen ciddi enfeksiyonlar, organ yetmezlikleri, uzun süreli  hareketsizlik,  yaşlı  hastalar, kan şekeri yüksek olan hastalarda fazladır.Kas zayıflıkları kritik hastaların %25-50 inde görülmektedir. Yani ağır olan hastaların yarısında kaçınılmaz olarak bu tür zayıflıklar meydana gelmektedir. Kas kitlesinde azalma özellikle bacaklarda görülür.

Yoğun bakım ünitesinde fizyoterapistler tarafından  sinir ve kas ile ilgili komplikasyonları önlemek veya azaltmak amacı ile

•  Sağ-sol yan pozisyon verme  
•  Pasif  olan kol ve bacaklar için normal eklem hareketi,
• Kuvvetlendirme egzersizleri,
• Solunum egzersizleri ve havayolu temizleme teknikleri,

• Aktif solunum teknikleri uygulanır.

   

   Kas eklemlerinde her türlü fizyoterapiye rağmen spazm gelişen hastalarda

• Derin ısıtıcı
• Kas içine enjeksiyonlar
• Cihaz ve ateller
•     (dinamik atel, sürekli pasif hareket cihazı )
• Cerrahi işlemler uygulanabilir.

   

  Erken mobilizasyon

• Yoğun bakımla ilişkili güçsüzlükte düzelme,
• Hastaneden taburcu olduktan sonra  daha iyi efor kapasitesi,
•  Yoğun bakım ünitesinde ve hastanede kalış süresinin azalma,
• Solunum yolu enfeksiyonunda azalma,
• Kas  kanlanmasında iyileşme,
• Damar içi pıhtı oluşumunda azalma gibi iyi sonuçlara yol açar.

Sarkopeni

Tüm vücutta ilerleyen kas kütlesi ve kuvvet kaybı ile karakterize özel bir durumdur.

Sonuçları; Fiziksel yetersizlik, Düşük yaşam kalitesi, Ölümdür.Yaşa, fiziksel aktivite azlığına, hastalıklara ve beslenme bozukluğuna bağlıdır.Kadınlar ve ileri yaşta yüksek oranda görülür.

Sarkopeniden korunma ve tedavi

1)Egzersiz ve fizik aktivite:

Her gün en az 30 dakika orta dereceli fiziksel aktiviteyi önerilir.

Aerobik egzersizler (yüzme, koşma, yürüme vb.)

2) Beslenme;

• Akdeniz tipi diyet
• Günde öğünlere bölüştürülmüş proteinin ağızdan alımı
• Özellikle zorunlu hareketsizlik dönemlerinde yüksek protein alımı
• Vitamin D ve protein takviyesi yaparak uygun egzersizle destekleme

3) Hormonal tedaviler;

D vitamin düzeyi düşük olanlarda D vitamini takviyesi kas gücünü arttırıcı etkilidir ve düşmeleri azaltır. Bu etki 700-1000 IU/gün dozunda yapılan Vitamin D replasmanı ile belirgindir, 800-2000 IU’ye kadar çıkılmıştır.