Kalbin temel görevi, akciğerlerden gelen oksijenlenmiş kanı tüm vücuda dağıtmasıdır. Sol kalbe gelen bu kan, kalbin kasılmasına müteakiben tüm vücuda pompalanır ve bu dağıtım “Aort” adı verilen vücudun ana atardamarı yoluyla sağlanır. Pompalanan kanın kalbin içine geri akmaması için de sol kalp karıncığı (sol ventrikül) ile aort damarı arasında bir valf yapısı mevcuttur. “Aort Kapağı” adı verilen bu yapı 3 yaprakçıktan oluşup, ince zar yapısındadır. Kalp kasılırken açılıp, kalp gevşerken kapanarak kanın geri kaçışına engel olurlar.
Kalpten çıkıp karın bölgesinde iki ana dala ayrılıncaya kadar devam eden aort damarının yapısal, dallanma ve konum olarak ayrılan bölümleri vardır (Şekil). Tüm bu bölümlerin kendine has özelliği ve görevi vardır. Aortik kemer, insan vücudunun üst yarısı olarak kabul edilen baş ve kolların kanlanmasını sağlayan dalları içerir. “Şah Damarı” olarak bilinen ve baş bölümünde yer alan tüm organların yaşamasını ve beynin beslenmesini devam ettiren boynun her iki yanındaki atardamarlar da bu bölgeden çıkar. Daha sonraki bölüm olan inen aort kısmı, tüm göğüs ve karın bölgesindeki organların beslenmesini sağlayan yan damarların çıktığı bölümdür ve karın bölgesinde ikiye ayrılarak bacakları besleyen damarları oluşturur.
Aort kökü,
aort damarı ile kalbin sol karıncığı arasındaki birleştirme bölümü olup, aort kapakçıkların düzgün çalışmasını sağlar. Bunun için de anatomik ve fonksiyonel olarak normal çalışması, yapısal veya işlevsel bir probleme sahip olmaması gerekir. Bu yapısal bütünlüğün herhangi bir şekilde bozulması ciddi kapak kaçağına yol açarak ani gelişmesi halinde ölüme, zamanla gelişmesi halinde ciddi kalp yetmezliğine sebebiyet verir. Aort kökünün her bölümünün genişliği birbirinden farklıdır. En geniş yeri aort kökünün büyük bir kısmını da oluşturan Valsalva sinüsüdür. Kalbi besleyen koroner damarlar da buradan köken alır. Bu genişliğin temel sebebi, aort kapakçıklarının zamanında ve doğru bir şekilde pasif kan akımı ile kapanmasına katkı sağlamak ve koroner damarlarına olan kan akımının kesintiye uğramasına engel olmaktır.
Aortanın farklı bölümlerinin rahatsızlıklarında yaklaşımlar da farklı olmaktadır. Aortanın en çok cerrahi müdahale yapılan rahatsızlığı anevrizma adı verilen damar genişlemesidir. Bu genişleme izole olarak belli bir bölümü tutabileceği gibi, bir kaç bölümü de içine alabilir veya tüm aortanın genişlemesi şeklinde olabilir. Genişlemiş aort bölümünün damar duvarında ayrışma olsun (diseksiyon) veya olmasın tedavisi öncelikle genişlemiş kısmın cerrahi olarak kesilip çıkarılması ve yerine suni damar konması şeklinde olmaktadır. Aort kökünün genişlemesi ise, ek olarak, aort kapakçıklarının doğru kapanmasına engel olarak aort kapak yetmezliğine neden olur. Bu gibi durumlarda genel olarak “Aort Kök Cerrahisi” denen çeşitli cerrahi prosedürler uygulanarak hem bu genişleme ortadan kaldırılır, hem de normal çalışan aort kapağı geri getirilir. Aort kapağı tamir edilemeyecekse protez kapak ile değiştirilmesi gerekir.
Kapak koruyucu aort kök değişimi işlemleri
aort kapağının değiştirilmediği, ancak kapağın normal çalışma mekanizmasının yeniden kurgulanması için prosedürel olarak daha detay ve ince hesaplama isteyen bir işlem olduğundan, cerrahi başarı bu işlemi gerçekleştiren cerrahın tecrübesine ve becerisine çok bağımlıdır. Cerrahi girişimin başarısı, hastaların beklenen yaşam süresinin kendi yaş gruplarıyla benzer olmasını ve biyolojik veya mekanik protez bir kapak ile hayatını sürdürmesinin önüne geçilmesini de beraberinde getirmektedir. Bu sayede hasta kan sulandırıcı kullanma zorunluluğu, basit cerrahi işlemler öncesi antibiyotik profilaksisi gibi vücut içinde yabancı cisim veya doku bulunmasına bağlı zorluklardan uzaklaşmış olmaktadır.
Hastanemizde aort kökü değişimi işlemleri uygun hastalarda kapak koruyucu teknikler kullanılarak başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Bugün için ülkemizdeki en büyük serilerden birine sahiptir ve yeterli cerrahi tecrübeye dayalı olarak da başarılı sonuçlar uluslararası bilimsel ortamlarda sunulmuştur.