AKCİĞER NAKLİ NE ZAMAN, KİMLERE YAPILIR
21 Eylül 2020

AKCİĞER NAKLİ NE ZAMAN,  KİMLERE YAPILIR

Son yıllarda optimum tedaviyi almasına rağmen ilerleyici akciğer hastalığı olan kişilerde akciğer nakli hayat kurtarıcı bir tedavi yöntemi haline gelmiştir.

ISHLT(Uluslararası Kalp ve Akciğer Transplantasyon Derneği) son dönem akciğer hastalarının seçimi için bazı kriterler belirlemiştir:

  1. Akciğer nakli yapılmadan 2 yıl içinde akciğer hastalığından ölüm riski %50’nin üzerinde olması,
  2. Medikal tedavinin yetersiz kaldığı ciddiakciğer hastalığı,
  3. Akciğer nakli sonrası en az 90 günlük sağkalım olasılığı %80’den fazla olması,
  4. Akciğer naklinden sonraki ilk 5 yıl içindeki nakil beklentisini sınırlandıracak bir ek hastalığı bulunmaması,
  5. Yeterli psikolojik ve sosyal desteğe sahip olan hastalar.

Akciğer nakil endikasyonu olan hastalıklar; Kronik obstruktif akciğer hastalığı(KOAH), idiyopatik pulmoner fibrozis (İPF), kistik fibrozis(KF), bronşiektazi, alfa-1 antitripsin eksikliği, idiyopatik pulmoner arteriyel hipertansiyon ve nadir akciğer hastalıklarıdır.

 

KOAH(Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı) hastaları bir akciğer nakli merkezine ne zaman yönlendirilmeli?

Öncelikle bir KOAH hastası nakil merkezine yönlendirilmeden önce en az 6 ay sigarayı bırakmış olmalı, yeterli bronkodilatör ve medikal tedavisini almış olup, uzun süreli oksijen tedavisi kullanıyor olmalı, pulmoner rehabilitasyon programına katılmış olmalıdır.

Hastanın nakil merkezine yönlendirme kriterleri:

  1. Optimal medikal tedavi, oksijen ve pulmoner rehabilitasyon tedavisine rağmen progresif akciğer hastalığının olması,
  2. Hastanın volüm küçültücü cerrahiye uygun olmaması,
  3. BODE indeksi 5-6,
  4. PaCO2   > 50 mmHg ve/veya paO<60 mmHg,
  5. FEV1< % 25.

(BODE indeksi:KOAH hastalarının akciğer nakli için değerlendirilirken sağ kalım ve kötü prognoz göstergesidir.Vücut kitle indeksi, FEV1, dispne ve egzersiz kapasitesi parametreleri ile hesaplanır)

 

İdiyopatikpulmonerfibrozis(İPF)’lihastalar bir akciğer nakli merkezine ne zaman yönlendirilmeli?

Aslında hastalara  İPF tanısı konarkonmaz nakil merkezine yönlendirilmeli. Yani İPF’de hastanın akciğer fonksiyonlarından ziyade fibrozisli nonspesifik interstisiyel pnömoni (NSİP) ile klinik ve radyolojik olarak İPF tanısı konması refere edilmesi için yeterlidir.

  1. Akciğer fonksiyonlarına bakılmaksızın radyolojik/histopatolojik usual interstiyel pnömoni tanısı veya fibrotik NSİP tanısı alan hastalar,
  2. FVC< %80 veya DLCO (karbonmonoksit difüzyon testi)<%40 olması,
  3. Dispne ve fonksiyonel kısıtlılık,
  4. Oksijen ihtiyacı olması,
  5. İnflamatuvar interstisiyel akciğer hastalıklarında uygun medikal tedavi sonrası dispne, oksijen ihtiyacı ve akciğer fonksiyonlarında düzelme olmaması.

KistikFibrozis tanısı alan hastalar bir akciğer nakli merkezine ne zaman yönlendirilmeli?

  1. FEV1 <%30, ilerlemiş hastalığı olan,kadın cinsiyet, verilen tedavilere rağmen FEV1’de hızlı düşme ve özellikle non-tüberküloz mikobakteriya da burkholderiacepacia ile infekte olması,
  2. 6 dakika yürüme mesafesi<400 mt,
  3. Pulmoner Hipertansiyon saptanması(Hipoksik alevlenme döneminde olmamalı),
  4. Aşağıdaki durumlar ile ilişkili sık alevlenme,

*Noninvaziv mekanik ventilasyon gerektiren akut solunum yetmezliği,

*Artmış antibiyotik direnci ve alevlenme sonrası kötü klinik,

* Nutrisyon desteğine rağmen beslenme durumunun kötüleşmesi,

*Pnömotoraks,

*Bronşiyal embolizasyona rağmen hayatı tehdit edici hemoptizi.

PulmonerVaskuler Hastalık tanısı alan hastalar bir akciğer nakli merkezine ne zaman yönlendirilmeli?

  1. Optimal tedaviye rağmen fonksiyonel kapasitesi sınıf 3 veya 4 olanlar,
  2. Hızlı progresif hastalar,
  3. Parenteral periferik arter hastalığı (PAH) spesifik tedavi alması,
  4. Pulmoner kapiller hemanjiyomatozis veya pulmonerveno-okluzif hastalık tanısı veya şüphesi olanlar.

Uz. Dr. Pınar ATAGÜN GÜNEY

S.B.Ü. Koşuyolu Yüksek İhtisas E.A.H.

Göğüs Hastalıkları Uzmanı