Kalp Hastalıkları ve İnmeye Karşı Önlem Alabilmek İçin Yapabileceğiniz 8 Şey
12 Nisan 2019

Kalp ve damar hastalıkları, tüm ölümlerin % 40’ından sorumludur. Ancak kalp ve damar hastalıklarına yol açan ana nedenlerin büyük kısmı kontrol altına alınabilen cinstendir. Daha uzun ve sağlıklı bir yaşam için bazı kurallara uyulması gerekmektedir. Sekiz başlık altında özetlenebilen çalıştığım “Kalp Ve Dammar Hastalıklarından Korunma Planı” kalp krizi ve felç riskini azaltmanıza yardımcı olabilir. Ancak süreklilik için bunu bir yaşam tarzı haline getirilmesi uygundur. 

Ayrıca doktorlar, diyetisyenler ve diğer profesyoneller, size güçlü bir önleme planı oluşturmanıza yardımcı olacaklardır.

1.   Riskinizi bilin.

20 ila 79 yaş arasındaysanız ve hiç kalp krizi veya inme geçirmediyseniz, netten ulaşılabilen, akıllı telefonlara da indirilebilen “ASCVD Risk Estimator Plus” uygulaması ile önümüzdeki 10 yıl içinde kalp krizi veya inme geçirme riskinizi tahmin eden yüzde değeri öğrenebilirsiniz. Sigara içmek, böbrek hastalığı veya ailede erken kalp hastalığı gibi bazı faktörlerde riskinizi artırabilir. Risk faktörlerinizi bilmek, size ve sağlık ekibinize sizing için en iyi tedavi planına karar vermede yardımcı olacaktır.

2.   Sağlıklı bir diyet yapın.

Akdeniz mutfağı tipi beslenme dünyanın en sağlıklı diyetlerindendir. Yemek planınızı sebzeler, meyveler, kepekli tahıllar, baklagiller, fındık, bitkisel proteinler, yağsız kırmızı ve beyaz hayvan proteinleri ve balık eti şeklinde yapmalısınız. Rafine karbonhidratlar, işlenmiş etler ve şekerli içeceklere sıkı bir control uygulamalısınız. Trans yağları asla tüketmemelisiniz. Sodyum,şeker ve doymuş yağ ilave edilmiş besinlerden kaçınmak için paketlenmiş gıdalardaki besin değeri etiketlerini inceleyerek satın almalısınız.

3.   Fiziksel olarak aktif olun.

Daha fazla hareket etmek sağlıklı kalmanın, hastalıkları ve yaşlanmayı önlemenin en etkili yollarından biridir. Haftada enaz 150 dakika orta şiddette aerobic aktivite veya 75 dakika şiddetli aktivite yapılması gereklidir. Zaten aktif bir bireyseniz, daha fazla avantaj için egzersiz yoğunluğunuzu artırabilirsiniz. Eğer aktif değilseniz, en azından daha az oturarak ve daha fazla hareket ederek yeni yaşam planınıza başlayın.

4.   Kilonuzu izleyin.

Sizin için sağlıklı bir kiloda kalmaya çalışın. Eğer aşırı kilolu veya obez iseniz kilo vermeyi sakın ertelemeyin ve gerekirse bir profesyonel diyetisyen ve spor eğitmeni gözlemi altında kilo vermeyi deneyin. Günde 800-1500 kcal daha düşük beslenerek ve daha fazla hareket ederek bunu başarmanız mümkün. Vücut kitle indeksi 25’in altında olmalı. Bel çevresi erkeklerde 94 cm, kadınlarda 80 cm.’nin altına inecek şekilde vücut yağ oranını düşürmelisiniz. 

5.   Sigarasız bir yaşam.

Sigara içmiyorsanız hiç başlamayın. Sigara içiyorsanız tamamen terk edin. Güvenli bir tütün veya nikotin ürünü diye birşey yoktur. Eğer sigarayı ve tütün ürünlerini bırakmak  sizin için zor oluyorsa profesyonel destek almaktan çekinmemelisiniz. Bırakmayı kolaylaştıran güvenilir bazı ilaçlar hali hazırda kullanılabilmekte ve işe yaramaktadır. Alkolün ise az miktarının dahi klinik çalışmalarda inme riskini artırdığını aklınızdan çıkarmayın.

6. Koşulları   yönetin.

Yüksek tansiyon  (hipertansiyon), yüksek kolesterol , yüksek kanşekeri (diyabet) veya size riske eden diğer koşulları, doktor, diyetisyen ve diğerprofesyonellerin desteği ile iyi bir şekilde yönetmelisiniz. Yaşam tarzı değişikliklerini kararlı hale getirmeli ve sebat etmelisiniz. Daha sağlıklı beslenme, aktif yaşam, kilo verme ve tütün bırakma ile bir çok koşulu yöneterek durdurmanız ve önlemeniz mümkün. 

7.   İlacınızı aksatmayın.

Eğer sağlık problem tespit edildiyse, doktorunuz kolesterol, kan şekeri ve kan basıncını control etmek için statinler veya başka ilaçlar verecektir. Tüm ilaçları belirtildiği zamanda ve eksiksiz alın. Medyada çıkan spekülatif öneriler ile hareket etmeyin. Bilimsel kanıtlar ışığında önerilen ilaçların uzun vadeli faydalarını görmek için aksatılmaması gerekir. Ayrıca doktorunuz size söylemediği sürece aspirini önleyici tedbir olarak almayın. Kalp dammar hastalığı veya dammar sertliği olanlara aspirin verilmelidir ancak doktorunuz size önermediyse aspirin almanın size bir faydası olmayabilir, hatta kanama riskini de artırabilir.  

8.   Takım oyuncusu olun.

Sağlık ekibiniz,(doktorlar, diyetisyenler, diğer profesyoneller) size daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sunmak için kalp hastalığı veya inme riskinizi azaltmanıza yardımcı olacak bir ekiptir. Önleme planınız üzerinde birlikte karar vermelisiniz. Sorular sorun ve sağlıklı değişiklikler yapmaya çalışırken karşılaşabileceğiniz zorluklar konusunda açıkolun. Stres, uyku, ruh sağlığı, aile durumları, sosyal destek sağlığınızı etkileyecek diğer önemli konulardır.
 

Yarın daha sağlıklı olmak için bugünü iyi yaşa.

Sağlıklı yaşam için zaman içinde gelişebilecek kalp ve beyin hastalıklarını geciktirmek veya önleyebilmek en akılcı yollardan biridir. Bu, aktif ve formda olmak, sağlıklı beslenmek, tütünden kaçınmak ve size daha fazla risk altına sokabilecek koşulları iyi yöneterek mümkün olabilir. Sağlığınızı control altına alın. Hayatınızda ömür boyu sürecek sağlıklı değişiklikler yapın ve kalbinizi sevgi, hoşgörü ve iç huzuru ile de besleyin. Bu, yarınlarınıza yapabileceğiniz en kıymetli yatırımlardan biridir.

Doç. Dr. Mehmet Vefik YAZICIOĞLU

Kardiyoloji Eğitim Görevlisi