Kamu görevlisine karşı, görevi nedeniyle işlenen suçlar ‘‘5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’’ gereği kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren suçlardan olduğu cihetle, Kanunun 279 uncu maddesi ile ‘‘Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardımın Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmeliği’’n 7 nci maddesinin ikinci fıkrası, ‘‘2016/3 sayılı Genelge’’nin 5 inci maddesinin (a) bendinin (ab) alt bendi çerçevesinde, -mağdur personelin şikâyetçi olup olmadığına bakılmadan- gecikmeye mahal verilmeksizin yöneticileri tarafından suç ihbarının yapılması gerekmektedir.
3359 sayılı Kanun'un Ek 9 uncu maddesine göre, üniversiteler ile birlikte kullanımdaki Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına ait kurum ve kuruluşlarda görev yapan üniversite personeline, mezkûr personelin talebi üzerine Bakanlığımız kadrolarında bulunan hukuk birimi amirleri, hukuk müşavirleri ve avukatlar tarafından hukuki yardım verilebilmektedir. Bunun dışındaki Devlet ve vakıf üniversitelerinin sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinde görevli sağlık çalışanlarına ise 663 sayılı KHK’nın 54 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamında ilgili üniversite tarafından hukuki yardımda bulunulabilecektir.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 22.02.2018 tarihli ve 35804503-045.01-13258 sayılı yazılarında da;
- İş kazası bildirimlerinin, Beyaz Kod sistemi üzerinde yapılan bildirimlerden ayrı olarak değerlendirilmesi, başka bir ifade ile her beyaz kod olayının iş kazası olarak değerlendirilmemesi gerektiği,
- Şiddete maruz kalan sağlık çalışanları açısından iş kazası bildirimlerinin fiziksel veya ruhsal anlamda engelli hale gelmesinin hekim tarafından tespit edilmesi halinde yapılması gerektiği,
- Bildirimlerde mevzuatta belirtilen yasal sürelere riayet edilmesi gerektiği belirtilmiş
Adli mercilere intikal edilen husus sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevlerden dolayı personele karşı işlenen suçlar olup, haricinde gerçekleşmiş idari iş ve işlemler şikâyet konusu olduğu takdirde Hasta Hakları Kurulu tarafından ‘‘Hasta Hakları Uygulama Yönergesi’’ çerçevesinde incelenerek sonuçlandırılması gerekmektedir.
Beyaz kod kapsamında işlenen suçlar; takibi şikâyete bağlı olmayan, başka bir ifade ile siz şikâyetçi olmasanız dahi adli mercilerce kendiliğinden soruşturulan ve kovuşturulan suçlardır. Bu tür suçtan haberdar olan yöneticinin, suçu adli mercilere intikal ettirmesi yasal bir zorunluluktur. Bu nedenle şikâyetçi olmasanız dahi hadise adli mercilere intikal ettirilecek, adli mercilerde soruşturma ve kovuşturma aşaması devam edecektir. Şikayetçi olmasanız dahi savcılık ve/veya mahkeme tarafından çağrılmanız ve ifadenize başvurulması olasıdır. Ancak şikâyetçi olmamanızdan dolayı tarafınıza hukuki yardım verilmeyecektir.
Bir önceki soruda verilen cevap bu durum için de aynen geçerlidir. Bu durumda da tarafınıza verilen hukuki yardım son bulacaktır. Ancak bu tür suçlar takibi kendiliğinden yapılan suçlar olduğundan dolayı yargılama devam edecektir.
- Duruşmaya iştirakiniz yargılama sürecinin sağlıklı işlemesi açısından önemlidir. Mahkemece duruşmada hazır olmanız istenmektedir. Duruşmaya katılmadığınız takdirde, Mahkeme bir sonraki duruşmaya zorla getirilmenize karar verebilir.
- Hukuki yardım talebiniz var ise duruşma davetiyesinden Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimini /İl Koordinatörlüğünü mutlaka haberdar etmelisiniz.
Duruşmaya avukat görevlendirilmesi için öncelikle şikayetçi olmak ve hukuki yardım talebinde bulunmak gerekir. Ayrıca adli mercilerden beyaz kod olayında mağdur olan personele yapılan tebligatların (mahkeme duruşma çağrı kâğıdı, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar…) ivedi olarak beyaz kod il koordinatörüne bildirilmesi gerekmektedir. Personele yapılan tebligatlar UYAP sistemi üzerinden görülememektedir. Bu sebeple gelen tebligatların bildirilmesi hak kaybına uğranılmaması için zaruridir.
Resmi olarak tutulan tutanak kayda alındıktan itibaren, eğer mevcut tutanağa konu olay beyaz kod kapsamında değerlendirilirse, bu tutanağın ilgili personelin yöneticisi tarafından adli mercilere intikali ve Beyaz Kod sistemine kaydı zorunludur.
Kamu sağlık kuruluşunda görev yapan bir personelin, görevi esnasında maruz kalacağı bir şiddet genel itibariyle şikâyete tabi değildir. Yani bu durumda kolluk, siz şikâyetçi olmasanız da resen olaya el koymalı ve gerekli ön soruşturmayı derhal başlatmalıdır. Aksi durumda kolluk personeli açısından görevi ihmal suçu oluşacaktır.
Ceza davalarında yargılama giderleri beraat hâlinde Devlet; mahkûmiyet hâlinde hükümlü tarafından karşılandığından, mağdur sıfatıyla davaya katılan bakımından herhangi bir yargılama gideri oluşmamaktadır. Dolayısıyla kendisine hukuki yardım yapılan personelden, bu yardım sebebiyle herhangi bir mahkeme masrafı talep edilmeyecektir.