Nörolojik ve Psikiyatrik Hastalığı Olan Hastalarda Anestezi
Dünya genelinde nörolojik ve psikiyatrik hastalıklar oldukça fazla rastlanılan hastalıklar olarak bilinmektedir. Ülkemizde de bu hastalıkların sıklığı oldukça fazladır.
Nörolojik hastalıklar sinir sisteminin çok çeşitli ve farklı yerlerini etkileyebilmektedir. Hareket sistemi sorunları görülebilir, beynin bazı kısımlarına etki ettiğinde unutkanlık hastalığına yol açabilir, kaslara etki ettiğinde ise çabuk yorulma, kasılma gibi durumlara sebep olabilir. Bu hastalıkların ortaya çıkmasında belli bir kıstas yoktur.
Nörolojik hastalıklar oldukça çeşitlidir. En bilinenlerinden biraz bahsedilecek olursa Alzheimer hastalığı birinci sırada yer alabilir. Bu hastalığın en erken belirtisi hafıza kaybıdır.
İnme sık görülen bir hastalıktır pıhtıya bağlı beyne gelen kan akımının azalması veya kesilmesi ya da ranial(kafatası) boşluk içindeki bir damarın yırtılması sonucu oluşur.
İnmenin belirti ve bulguları
Yüzde gelişen ani asimetri, elde ani titreme, hareket kaybı, boşalma ve tutmama ani gelişen konuşma güçlüğü, peltek ve anlaşılamayan konuşma
Parkinson hastalığı da nörolojik bir hastalıktır. Temel belirtileri titreme, vücutta katılık ve hareketlerin yavaşlamasıdır. Titreme ellerde başlar ve zamanla aynı taraftaki bacağa geçebilir.
Epilepsi hastalığı, öncelikle çocukluk çağında olmak üzere tüm yaş gruplarında görülebilen, farklı nedenlerle ortaya çıkabilen ve tanısı konduktan sonra çoğu kez tedavisi mümkün olan bir hastalıktır.
Multiple Skleroz
Merkezi ve periferik sinirleri koruyucu nitelikteki myelin tabakasının yıkımıyla ortaya çıkan multiple skleroz hastalığı üzerindeki gizem devam etmekle beraber son yıllardaki atak koruyucu tedavi stratejileri ile oldukça olumlu sonuçlar alınmaktadır.
Anestezi
Nörolojik hastalığı olanlar genellikle yaşlı hastalardır ve çoğunun hipertansiyon diyabet, kalp hastalığı gibi ek hastalıkları bulunmaktadır. Bu hastaların anestezi değerlendirmesinde ayrıntıcı olmak ve azami dikkat göstermek gereklidir. Hastaların ek hastalıkları olup olmadığı araştırılmalı kullandığı ilaçlar ayrıntılı öğrenilip hangi ilaçların kesilip hangi ilaçların devam ettirileceği hastaya belirtilmelidir.
Hastalar nöroloji doktoru tarafından değerlendirilip önerileri alınmalıdır. Ayrıca bu hastalar ileri yaşlı ve ek hastalıklara sahip olduğu için büyük ameliyatlar sonrası hastaların yoğun bakım ünitesine çıkabileceği anlatılmalıdır. Hastalara nörolojik rehabilitasyon ameliyat sonrası dönemde sağlanmalıdır.
Psikiyatrik hastalıklar
Ruh sağlığına ilişkin hastalıklar, bireylerin yaşamını derinden etkileyen ve mutlaka önemsenerek tedavi edilmesi gereken sağlık sorunlarıdır. Gerek ülkemizde gerekse dünya genelinde değişen yaşam koşulları ile birlikte görülme sıklığı artan psikolojik hastalıkların birçoğu aynı zamanda tedavi edilmediğinde ilerleyici özelliğe sahiptir.
Depresyon
Yaygın psikolojik hastalıkların başında gelen depresyon; bireylerin duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını olumsuz etkileyen yaygın ve ciddi bir hastalıktır. Depresyon, üzüntü duyulan olaylara veya zevk alınan etkinliklere karşı hissiyatsız kalma durumu olarak da tanımlanır.
Panik atak
Nedensiz yere aniden ortaya çıkan dehşet, korku, panik ve telaş hisleri ile nöbet şeklinde yoğun bir sıkıntıya neden olan psikiyatrik hastalıktır. Ülkemizde ve dünyada oldukça yaygın görülen panik atak, değişken aralıklarla tekrarlayarak günlük yaşamı önemli ölçüde olumsuz etkiler
Bipolar bozukluk
İki uçlu duygu durum bozukluğu olarak da bilinen bipolar bozukluk bipolar bozukluk bireyin kendisini çok iyi hissettiği bir zaman diliminden sonra bir anda olumsuz düşüncelere kapılma ve içine kapanma şeklinde bir ruh haline bürünmesi ile karakterizedir.
Şizofreni; kişinin gerçekle gerçek dışı arasındaki farkı ayırt etmesini zorlaştıran, normal düşünce akışının devamını engelleyen, duygularını kontrol etmesini ve normal olarak davranmasını önleyen bir hastalıktır. Genellikle yavaş gelişen ve gelişme döneminde özellikle kişinin davranışlarında bazı değişikliklere yol açan bir hastalık olarak kabul edilir.
Anestezi
Psikolojik hastalığı olan kişiler ameliyat öncesi psikiyatri doktoruna değerlendirilerek işbirliği içinde karar verilmedir. Hastalara hem ameliyat öncesi hem de ameliyat sonrası için psikolojik destek sağlanmalıdır hastaların kalp ameliyatı gibi büyük ameliyatlar sonrası ve yoğun bakım ünitesindeki takipleri sırasında post travmatik stres n bozukluğu yaşayabileceği unutulmamalıdır.
Nöropsikolojik İlaçların bazıları ameliyattan önce kesilir. Bazıları ise ameliyat sabahı çok az bir su ile alınır. Bunları hastanın kliniğine göre konsültasyon yapan nöroloji ve psikoloji uzman hekimleri belirler.
Bu tip ilaçların anestezi sırasında verilen ilaçlarla etkileşim yapıp kalp aritmileri, hipertansiyon ve benzeri gibi ciddi etkiler yapabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
Uz. Dr. Kerem Hüseyinoğlu
S.B.Ü. Koşuyolu Yüksek İhtisas E.A.H
Anestezi ve Reanimasyon Uzmanı