KURBAN BAYRAMI’ NDA KALP SAĞLIĞI AÇISINDAN BESLENME ÖNERİLERİ
16 Temmuz 2021

KURBAN BAYRAMI’ NDA KALP SAĞLIĞI AÇISINDAN BESLENME ÖNERİLERİ

 

Sağlıklı ve dengeli beslenme, kalp sağlığı için çok önemlidir. Özel günlerimiz olan bayramlarda, genellikle günlük beslenme alışkanlıklarının dışına çıkılmaktadır. Şeker ve tatlı tüketiminin yanında Kurban Bayramı’nda kırmızı et tüketiminin de artması, kalp ve damar hastalığı olan hastalarda ciddi sağlık problemleri oluşturabilir. Bu problemlerin önüne geçmek için bayramda dengeli beslenme ilkelerine bağlı kalmak önerilmektedir.

Kurban kesme telaşı ile atlanabilse de, her zaman olması gerektiği gibi bayramda da güne kahvaltı öğünü ile başlanmalıdır. Hafif ve her besin öğesini içeren bir kahvaltı tercih edilmelidir. Kurban Bayramı’nda, kavurmalı kahvaltılar öne çıksa da, etin kesildikten sonra hemen tüketilmesi uygun değildir. Taze kesilmiş et, sert olduğundan pişirmesi ve sindirimi zordur, 1-2 gün buzdolabında dinlendirildikten sonra, etin tüketilmesi önerilmektedir.

Kırmızı et; yağ, protein, B12, B1, B6 ve A vitamini, demir, çinko, fosfor, magnezyum, koenzim Q10 ve L-karnitin gibi önemli besin yapı taşlarını içerdiğinden dengeli beslenme için gereklidir. Ancak, kalp damar hastalıkları için zararlı olduğu kanıtlanmış hayvansal kaynaklı yağların tüketiminin sınırlandırılması, hastalıkların önlenmesinde ve hastaların tedavi sürecinde gereklidir. Bu nedenle, kalp hastalarında kırmızı et tüketiminin haftanın iki gününü geçmemesi önerilmektedir. Kurban Bayramı’nda da bu durum göz önünde bulundurularak aşırı tüketimden kaçınılmalıdır. Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içeriği daha fazla olduğundan, kalp ve damar hastalığı olan bireyler, yağsız ve az yağlı etleri tercih etmelidir.

Kurban Bayramı’nda, kırmızı et tüketim miktarının yanında pişirme şekli de önemlidir. Çiğ ya da az pişmiş etler tüketilmemelidir. Çok yüksek ısıda ve uzun pişirmek de vitamin gibi besin ögelerinin kaybına yol açabileceğinden önerilmemektedir. Etlerin pişirilmesinde kavurma ve kızartma yönteminden ziyade, ızgara ya da haşlama yöntemi tercih edilmelidir. Etler, gözle görülen yağları ayıklandıktan sonra, kendi yağı ile pişirilmeli, tereyağı ya da kuyruk yağı gibi ilave yağ kullanılmamalıdır. Kırmızı et, C ve E vitamini içermediği için sebze ile pişirilmesi ya da yanında salata tüketilmesi besin çeşitliği sağlanması açısından önemlidir. Ayrıca sebzelerde bulunan C vitamini, kırmızı ette bulunan demir emilimini arttırarak katkı sağlamaktadır. Kurban Bayramı’nda sakatat tüketimi de artmaktadır. Kurbanlık hayvanların sakatatlarının ( kelle, ciğer gibi) kolesterol içeriği çok yüksek olduğundan, kalp damar hastalığı olan bireylerin sakatat tüketiminden kaçınması önerilmektedir.

Kurban Bayramı’ nda, kırmızı et tüketiminin yanında tuz tüketiminin de arttığı bilinmektedir. Artan tuz tüketimi tansiyonun aşırı yükselmesine yol açarak beyin kanaması, felç ve kalp krizi riskini arttırmaktadır. Bu nedenle kalp hastaları ve yüksek tansiyon hastaları, günlük tuz tüketimini günde 5 gramın (1,5 çay kaşığı ya da 1 silme tatlı kaşığı) altında tutmalıdır.

Kalp ve damar hastalığı, kalp yetmezliği ya da yüksek tansiyonu olan hastalar mevcut diyetlerine bayramda da aynı titizlikle devam etmelidir. Tek bir öğün ağır yemek bile kalbin daha hızlı çalışmasına, tansiyonun yükselmesine, kanın pıhtılaşmasını sağlayan hormonların salgılanmasına neden olarak kalp krizi oluşumuna zemin hazırlayabilir.

Bayram ziyaretlerinde tatlı, çay ve kahve ikramı gibi geleneklerimiz, bu yiyecek ve içeceklerin bayramda aşırı tüketilmesine neden olur. Şerbetli tatlılar yerine sütlü ve meyveli tatlılar tercih edilmelidir. Çay ve kahve tüketiminde artışın, çarpıntı ve ritim bozukluklarına neden olabileceği akılda tutulmalı, aşırıya kaçılmamalıdır. Kalp ve böbrek hastalığı nedeni ile sıvı kısıtlaması olan hastalar dışında, günlük ortalama 2-2,5 lt su tüketimine dikkat edilmelidir.

Kalp ve damar hastalığı olan hastalar, sağlıklı yaşamın ve tedavilerinin en temel yapı taşlarından biri olan günlük tempolu yürüyüşler gibi fiziksel aktivitelerine bayram boyunca devam etmelidir.

Sağlıklı ve dengeli beslenmenin temel prensiplerine, yiyecek seçimine, miktarına ve besin gruplarının dengeli dağılımına her zaman olduğu gibi Kurban Bayramı’ nda da özen gösterilmelidir. Alınması gereken önlemlerin, sadece kalp damar hastalığı olan hastalar için değil her birey için önemli olduğu unutulmamalıdır.

Uzm. Dr. Büşra GÜVENDİ ŞENGÖR

S.B.Ü. Koşuyolu Yüksek İhtisas E.A.H

Kardiyoloji Uzmanı