Uz. Dr. Hatice MEMİŞ
18 Temmuz 2020

Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi Nedir?

Nükleer Tıp’ta koroner arter hastalığı tanısı ve takibi için en çok kullanılan sintigrafik yöntem “miyokard perfüzyon sintigrafisi” (MPS) dir. Bu yöntemde, hastaya damar yolu ile düşük doz radyoaktif ilaç verilerek kalp kaslarının kanlanması görüntülenir. Verilen radyoaktif ilacın kalp kaslarındaki tutulum derecesi, kasların kanlanma miktarı ile doğru orantılıdır. İyi kanlanan bölgelerde radyoaktif ilacın tutulum oranı fazlayken, az kanlanan bölgelerde düşüktür. Kanlanmayan bölgelerde ise verilen radyoaktif maddenin hiç tutulmadığı gözlenir.

Basitçe, kalp kasına ulaşan kan miktarı değerlendirilerek kişide koroner arter hastalığı bulunup bulunmadığının anlaşılmasına ya da bilinen koroner arter hastalığı olan hastanın takibine yarayan bir görüntüleme yöntemidir.

            Miyokard Perfüzyon Sintigrafisinin Kullanım Alanları Nelerdir?

  • Göğüs ağrısı şikâyetinin kalp hastalığı ile ilgili olup olmadığının tespitinde,
  • Koroner arter hastalığının tanısında, hastalığın yaygınlığının ve şiddetinin tespitinde,
  • Koroner stent / koroner bypass ameliyatı öncesi ve sonrasında uygulamanın gerekliliğinin ve faydasının belirlenmesinde,
  • Kalp krizi sonrası etkilenen kalp kasının canlılığının incelenmesinde,
  • Kalp damar hastalığı yönünden risk faktörleri bulunan hastalarda, tarama testinde,
  • İlaç tedavisi sonrasında tedavi etkinliğinin değerlendirilmesinde,
  • Hastaların kalp krizi geçirip geçirmediklerinin saptanmasında, geçirilen krizin yaygınlığının ve ciddiyetinin belirlenmesinde,
  • Daha önceden kalp krizi geçirmiş veya kalp damar hastalığı açısından risk taşıyan kişiler başka nedenlerle operasyon geçireceklerse, operasyon öncesinde kalp açısından risk değerlendirilmesinde,

            Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi Nasıl Uygulanır?

Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi çalışması genellikle stres ve istirahat sonrası olmak üzere iki çalışma şeklinde gerçekleştirilir. Stres testi Egzersiz Stres Testi veya Farmakolojik Stres Testi olarak uygulanır. Ortopedik problemler nedeniyle veya efor kapasitesi düşük olup egzersiz yapamayan hastalarda Farmakolojik Stres Testi uygulanır. Stres testi ile kalp kasının kanlanma ihtiyacı artar. Kalp damarlarında önemli tıkanıklık varsa bu damarların beslediği kalp kasına daha az kan gitmiş olur.

Eforlu egzersiz testi yapılacaksa hasta yürüme bandına alınır. Bandın eğimi ve hızı her 3 dakikada bir artar. Hasta, kalp hızı yaşına göre belirlenmiş olan hedef kalp hızının %85 ve fazlasına ulaşılıncaya kadar, kan basıncı ve EKG kontrolünde yürütülür, kalp hızı istenen hedefe ulaşınca sintigrafi için gerekli radyoaktif ilaç hastaya damar yolundan verilir. Hasta 1 dakika daha yürütüldükten sonra efor sonlandırılır.

Eğer hasta efor yapamayacak durumdaysa damar yolundan damar genişletici veya kalp hızını artırıcı ilaç verilir, daha sonra radyoaktif ilaç enjeksiyonu yapılır.

Tüm bu işlemler sonrası hasta görüntüleme masasına sırtüstü pozisyonda yatırılır, gama kamera cihazıyla yaklaşık 10-15 dakika süresince, cihaz hastanın göğüs kafesi etrafında döndürülerek, kalbin 3 boyutlu stres (yorgunluk) görüntüsü alınır. Ertesi gün kalbin istirahatteki görüntüleri kamera ile aynı şekilde kayıt edilir. Stres ve istirahat görüntüleri özel bir bilgisayar programı yardımıyla işlenir ve nükleer tıp uzmanları tarafından değerlendirilerek raporlanır.

Hastaya sadece istirahat çekimi yapılacak ise, hasta dinlenme halindeyken düşük doz radyoaktif ilaç damar yoluyla verilir, takiben hasta çekim masasına alınarak görüntüleme yapılır. Bu işlem genellikle kalp krizi geçirmiş vakalarda canlı kas dokusu tespitinde uygulanır.

            Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi Öncesi Hasta Hazırlığı Nasıl Olmalıdır?  

4 saatlik açlıkla sintigrafi randevusuna gelmeniz gerekmektedir. Eğer herhangi bir hastalık için ilaç kullanıyorsanız bunu doktorunuza belirtmeniz gerekecektir, Sintigrafi için bazı ilaçların kesilmesi gerekeceğinden doktorunuz size bilgi verecektir. 24 saat öncesinden itibaren kafein içeren çay, kahve, kola içmemeniz, çikolata yememeniz önerilir. Randevuya gelirken rahat kıyafetler ve ayakkabı giymeniz gerekmektedir,

            Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi Güvenli Bir İşlem midir?

Bu test nedeniyle maruz kalacağınız radyasyon için endişelenmeyin çünkü verilen düşük dozdaki radyoaktif ilaç fiziksel olarak kısa bir süre içerisinde radyoaktif özelliğini yitirecek ve vücudunuzdan hızla atılacaktır.

 

            Miyokard Perfüzyon Sintigrafisinin Yan Etkisi Var mıdır?

Verdiğimiz radyoaktif ilacın hiçbir toksik ve allerjik etkisi bulunmamaktadır.  Yapılan efor testi veya kalp hızı artırıcı/damar genişletici ilaçların etkisi ile bazı hastalarda bulunan kalp hastalığının ciddiyetine,  egzersiz kapasitesine ve genel sağlık durumuna bağlı olarak çarpıntı, nefes darlığı, 1/1000 kişide göğüs ağrısı görülebilir. Bu şikâyetler genellikle dinlenmekle geçer. Bazı hastalarda baş ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi gibi yan etkiler oluşabilir. Bunlar, genellikle ilaç verilmesini gerektirmeyecek kadar hafif şiddettedir ve birkaç dakika içinde düzelir.

            Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi Kimlere Yapılmaz?

Hamilelere zorunlu kalınmadıkça uygulanmamalıdır. Emzirme dönemindeki annelere sintigrafi yapılabilir, ancak, verilen ilacın anne sütüne geçtiği düşünülerek işlem sonrası 24 saat süresince bebeklerini anne sütü ile beslememeleri önerilir.

 Sonuç olarak Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi, koroner arter hastalığının tanısında ve takibinde tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de uzun yıllardır uygulanmakta olan, hasta için ciddi bir risk içermeyen, sonuçlarının güvenilirliği defalarca kanıtlanmış bir görüntüleme yöntemidir.

Uz. Dr. Hatice MEMİŞ

S.B.Ü. Koşuyolu Yüksek İhtisas E.A.H.

Nükleer Tıp Uzmanı