TÜTÜN KULLANIMI VE ZARARLARI
31 Mayıs 2021

TÜTÜN KULLANIMI VE ZARARLARI

Sigaranın insan bedenine sayılamayacak kadar çok zararları vardır. Sigara dumanı, 4000'den fazla toksik ve kanserojen madde içerir. Dumanın solunması halinde, bu kanserojen maddeler akciğerler tarafından emilir ve bütün vücuda dağılır. Sigara içmek, kalp ve damar hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları, kanser gibi kronik hastalıklar için en önemli risk faktörlerinden biridir. Tütün kullanımı sadece solunum sistemi hastalıkları, kardiyovasküler hastalıklar veya kanser riskini arttırmaz. Sigara kanımızın  oksijen taşıma kapasitesini düşürerek ve damar yapısını bozarak vücuttaki tüm organ ve dokulara sağlıklı kan taşınmasını engeller. Sigaranın zararları kısaca vücudun tamamını etkisi altına almaktadır.

Sigaranın insan vücuduna olan başlıca zararları nelerdir;

1)Sigaranın solunum sistemine zararları

Sigara dumanındaki maddeler solunum yollarında iltihabi reaksiyonlara neden olur, bronşları tahriş eder ve enfeksiyon eğilimini arttırır. Solunum yollarının kendi kendini temizleme mekanizmasına zarar verir. Düzenli sigara içen bireylerde solunum güçlüğü, kronik öksürük ve balgam şikâyetlerine sıklıkla rastlanır. Büyüme çağını tamamlamamış gençlerin sigara içmesi normal akciğer büyümesini yavaşlatır. Aynı zamanda kronik obstrüktif akciğer hastalığının (KOAH) önde gelen nedenidir. Avusturya'da KOAH'lı kişilerin %90'ı sigara içenler veya eskiden sigara içip bırakanlardan oluşmaktadır.

2)Kalp damar sistemine zararları

Sigara içmek, damar sertliğinin en önemli nedenlerinden biridir. Sigara kan damarlarında kan akışını engelleyen zararlı plak oluşumu ve damar tıkanıklığına neden olur. Kanın oksijen içeriğini azaltır ve bu yolla tüm organların oksijenlenmesini etkiler. Sigara ayrıca kanda zararlı kolesterol olan LDL seviyelerinin artmasına neden olur ve fazla LDL yaralanan damar duvarlarında birikir. Bu, damarlardaki arteriosklerotik plak oluşumunu ve daralmaları kolaylaştırır. Sonuç olarak kalp krizi, felç veya periferik arter hastalığına yakalanma oranı önemli ölçüde artar. Kalp krizi geçirme riski, sigara içenlerde içmeyenlerden yaklaşık iki kat daha fazladır.

3)Sigaranın cilt sağlığına etkileri

Sigara içenlerin ciltleri gri, soluk ve sağlıksız bir görünüme sahiptir. Nikotin, cilde giden kan dolaşımını zayıflatarak cilt sağlığını olumsuz yönde etkiler. Sigara dumanı ayrıca cilt hücrelerine zarar veren maddeler içerir. Sonuç olarak cilt incelir, elastikiyetini kaybeder, erkenden kırışır ve yaşlanır. Sigara içmek aynı zamanda egzama veya sivilce gibi cilt sorunlarında artışa neden olur.

4) Sigaranın ağız ve diş sağlığı üzerine etkileri

Tütün dumanında bulunan katran dişlerde sararmaya ve hoş olmayan kahverengi lekelere neden olur. Sigara içmek, ağız boşluğunu bazı bakterilerin üremesi için elverişli hale getirir. Çoğalan bakteriler ağız kokusunu ve diş çürüklerinin yanı sıra erken diş kaybına neden olabilecek diş eti hastalıklarına sebep olur. Sigara nedeniyle diş etlerine giden kan akımında azalma ve bağışıklık sisteminde baskılama da dış eti problemlerinin oluşumunu hızlandırır.

5)Sigaranın beyin ve sinir sitemine olan zararları

Sigara damar sertliğine yol açarak beyin fonksiyonunu olumsuz yönde etkiler. Sigara içenlerde inme ve beyin kanaması riski artmıştır. Sigara içenlerin, beyin damar tıkanıklığı veya beyin kanaması sonucu ölüm riskleri içmeyenlerden iki kat fazladır. Sigara içmek hafızayı zayıflatır, öğrenmeyi ve mantıklı düşünmeyi olumsuz yönde etkiler. Sigara kullananlarda depresyon ve alzheimer riski de artmıştır.

6)Sigaranın cinsel fonksiyonlar üzerine olan zararları

Düzenli sigara içmek, erektil disfonksiyon için bir risk faktörüdür (erkeğin erektil disfonksiyonu). Vasküler hasar ve buna bağlı olarak penise kan akışının azalması erektil disfonksiyonun nedenidir. Sigara içen erkeklerde ayrıca sperm kalitesi de zarar görür.

Kadınlarda, sigara içmek östrojen dengesini etkiler. Sigara kadınlarda kısırlık, genital herpes ve rahim ağzı kanseri riskinde artışa neden olur. Hormonal doğum kontrol ilaçları ile birlikte sigara kullanmak tromboz ve kardiyovasküler hastalık riskinde artışa yol açar.Gebelikte nikotin, annenin kan dolaşımından plasenta yoluyla embriyoya geçer. Hamilelik sırasında sigara içen kadınlar hamilelik komplikasyonları için yüksek risk altındadır.

 

Sigara ve kanser

Sigara dumanında tanımlanan 90’dan fazla kanserojen madde bulunur. Sigara içenler, içmeyenlere göre iki kat daha fazla kanser riski taşır. Sigara, kanserin önlenebilir en önemli risk faktörüdür. Kanser riski, sigaraya başlama yaşı, günlük tüketilen sigara miktarı ve sigara içilen süre ile ilişkilidir. Buna karşılık, sigarayı bırakmak riski önemli ölçüde azaltır.Akciğer kanseri, sigara içenlerde en sık görülen kanserdir. Akciğer kanserilerinde kadınlarda %60 ve erkeklerde %90 oranında sigara sorumludur. Günde 20 sigara içen bir kişi, hiç sigara içmeyen birine göre 15 kat daha fazla Akciğer kanserine yakalanma riski taşır. Pasif içicilik de masum değildir ve akciğer kanser riskinde önemli düzeyde artışa yol açar.Sigara ile ilişkili kanser türleri aşağıda sırlanmıştır;

*Mide kanseri

*Gırtlak kanseri

*Burun ve yutak kanseri

*Yemek borusu kanseri

*Karaciğer kanseri

*Pankreas kanseri

*Böbrek kanseri

*Mesane kanseri

*Meme kanseri

*Rahim ağzı kanseri

 

SİGARAYI BIRAKMANIZI KOLAYLAŞTIRABİLECEK BAZI ÖNERİLER

*Sigarayı bırakacağınız günü önceden belirlemek ve kendinize söz vermek sigarayı bırakmak için ilk adımı atmanızı kolaylaştıracaktır.

*Size sigara içmeyi hatırlatan her şeyden uzak durmak.

*Dikkatinizi dağıtacak yeni ve eğlenceli uğraşlar ve hobiler edinmek.

*Lezzetli içecekler yoksunluk belirtilerini azaltmada size yardım edebilir.

*Sigara içmediğiniz için kendinizi ödüllendirmek sizi motive edebilir.

*Düzenli olarak spor yapmak mutluluk hormonu salgılatarak size güç ve irade verebilir.

*Sağlıklı ve lezzetli içeriğe sahip bir diyetle kendinizi şımartarak stresten uzaklaşabilirsiniz.

*Yoksunluk belirtilerini sağlık ve özgürlüğe açılan bir kapı gibi gören pozitif bakış açısı ilerlemenizde anahtar rol oynayacaktır.

*Akupunktur gibi alternatif tıp metotlarını deneyebilirsiniz.

*Baş edilemeyen nikotin yoksunluğu semptomlarından kurtulmak için nikotin sakızı ve bant kullanabilirsiniz.

Uz. Dr. Zeki ŞİMŞEK

S.B.Ü. Koşuyolu Yüksek İhtisas E.A.H.

Kardiyoloji Uzmanı