GASTROENTEROLOJİ CERRAHİSİ
21. yüzyılda teknolojideki gelişmelerle birlikte bilimin her alanında çok fazla ilerlemeler sağlanabilirken, dar bir bilim alanında belirli hedeflerde yoğunlaşan bilim adamları bu gelişmelerde lider olmuşlardır. Tıp bilim dalında da dar alanda yapılan çalışmaların asıl başarıyı sağlayabileceğinin anlaşılması ile birlikte özellikle çok geniş kapsamlı olan dahiliye (iç hastalıkları) bilim dalı daha dar alanlara ayrılarak; romatoloji, nefroloji, endokrinoloji, gastroenteroloji... gibi adlandırılan yeni yan dal alanları oluşturuldu. Süreçte bu yan dallardaki tıp bilim adamlarının hem akademik hem de mesleki olarak daha verimli çalıştıklarının anlaşılması ile birlikte çok geniş olan diğer bir anabilim dalı olan genel cerrahi de yan dallara ayrılmaya başlamıştır.
Gastroenteroloji cerrahisi genel cerrahinin ilk yan dallarındandır. Alanı sadece sindirim sistemi cerrahisidir. Yani sindirim sistemindeki yemek borusu, mide, bağırsak, karaciğer, safra kesesi ve safra yolları, pankreas, böbrek üstü bezleri ve dalak ile ilgili tedavisi için cerrahi gerektiren hastalıklar gastroenteroloji cerrahisinin ilgi alanına girer. Safra kesesi taşı, reflü hastalığı, karaciğer kisti, apandisit, mide delinmesi, obezite gibi birçok hastalığın yanı sıra sindirim sistemindeki organlardan kaynaklı kanserler de gastroenteroloji cerrahisinde tedavi edilen hastalıklarının önemli bir kısmını oluşturmaktadır.
Gastoenteroloji cerrahisinde görev yapan cerrahlar da; gastroenteroloji cerrahisi uzmanı olarak tanımlanmaktadır. Gastroenterolojisi cerrahi uzmanı olmak ayrıcalıktır. Çünkü her isteyen cerrah, bu unvanı kullanamamaktadır. Gastroenteroloji cerrahisi uzmanı olabilmek için öncelikle genel cerrahi uzmanı olmak gerekli ve sonrasında da devletin yaptığı merkezi yan dal sınavına girerek çok az sayıdaki gastroenteroloji cerrahisi eğitim merkezlerinde yan dal ihtisası hakkı kazanabilmelidir ki; Türkiye’deki birçok genel cerrahın bu sınavlara başvurmak istediği düşünüldüğünde bu sınavları kazanabilmek için de üst düzey bilgi birikimine ihtiyaç vardır.
Gastroenteroloji cerrahisi uzmanları yan dal ihtisasları sürecinde sindirim sistemi cerrahisinde tecrübelerini kat kat artırmanın yanı sıra ileri seviyede endoskopik işlemleri de yapabilecek seviyeye ulaşabilmektedirler. Bu sayede gastroenteroloji cerrahisi uzmanları sindirim sistemi ile ilgili hastalıkların önemli bir kısmına tanı koyabilmekte ve gerekli ise cerrahisini de yapabilmektedir. Gastroenteroloji cerrahisi uzmanları sadece sindirim sistemi cerrahisi ile ilgilendiklerinden dünyada bu alandaki yeni ameliyat tekniklerini ve gelişmeleri yakından takip edebilmenin yanı sıra akademik olarak da üst seviyededirler. Dolayısıyla sindirim sisteminin cerrahi tedavi gerektiren hastalıkları konusunda gastroenteroloji cerrahisi uzmanları güvenilir, bilgi birikimi ve tecrübesi yüksek bilirkişilerdir.
Türkiye’de ilk olarak Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi ve sonrasında Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile GATA‘da gastroenteroloji cerrahisi ihtisası verilebilirken gastroenteroloji cerrahisine farkındalığın artması ile birlikte artık son 10-15 yıldır gastroenteroloji cerrahisi ihtisası veren merkezlerin sayısı katlanarak artmaya başladı. Artık Ankara, İstanbul, Malatya , Bolu, Antalya ve Adana’da da gastroenteroloji cerrahisi ihtisası veren merkezler bulunmaktadır. Ayrıca bu merkezlerde gastroenteroloji cerrahisi uzmanı olmayı başarabilen cerrahlar artık Türkiye’nin dört bir yanında görev yapmaya başlamıştır. Çalıştığı kurumlarda tecrübesi ile hemen fark edilen Gastroenteroloji cerrahisi uzmanları bulundukları merkezlerde de en üst düzey ve en yeni tekniklerle sindirim sistemi cerrahisini uygulamaktadırlar. Bu cerrahların yetiştiği merkezler ulusal cerrahinin de ilerlemesine önemli katkılar sağlamaktadır.
Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde de Türkiye’nin eğitim veren ikinci gastroenteroloji cerrahisi kliniği bulunmaktadır. Bu klinikte de sindirim sisteminin başta kanserleri olmak üzere birçok kanser dışı hastalıklarının da cerrahi tedavisi yapılabilmektedir. Donanımlı endoskopik ünitesi sayesinde tüm hastalara anestezi doktorunun sağladığı sedasyon ile yani yarı baygın olma durumu ile çok konforlu ileri endoskopik işlemler yapılabilmektedir. Ayrıca peritoneal kanser olarak tanımlanan karın zarına ve/veya karın içine yayılmış kanserlerin cerrahisi ile sıcak kemoterapi tedavisi ücretsiz olarak uygun hastalara yoğun şekilde başarı ile yapılabilmektedir.
Prof. Dr. Erdal POLAT
S.B.Ü. Koşuyolu Yüksek İhtisas E.A.H.
Gastroenteroloji Cerrahisi Eğitim Görevlisi